The rise of Pegasus spyware
The secret services ‘inside your mind’
Op 8 juni presenteert IMPAKT een panel en een screening van Terror Contagion, een film van Laura Poitras en Forensic Architecture. Het evenement onderzoekt de verontrustende opmars van de controversiële spyware Pegasus, die werd ontwikkeld door het Israëlische cyber-intelligence-bedrijf NSO. Pegasus kan ongemerkt op mobiele telefoons worden geïnstalleerd om de activiteiten van de gebruiker te volgen en persoonlijke gegevens te stelen. Terror Contagion gaat over de ervaringen van mensenrechtenactivisten en journalisten die het doelwit zijn geworden van deze spyware. Een van de slachtoffers zegt dat het voelt alsof er iemand ‘in je hoofd zit’. Regeringen wereldwijd, waaronder de Nederlandse, zouden Pegasus hebben gebruikt. Een onderzoekscommissie van het Europees Parlement doet momenteel onderzoek naar het gebruik van Pegasus en soortgelijke spyware voor het volgen van individuele burgers. Na de screening discussieert een panel van deskundigen over de thema’s die in de film aan bod komen. Daarbij worden vragen gesteld als: Hoe is deze nieuwe vorm van technologische agressie zo alomtegenwoordig geworden? Hoe beïnvloedt het onze toekomstige digitale agency? En hoe kunnen we ons ertegen verzetten?
Sprekers: Lola Conte (senior onderzoeker bij Forensic Architecture), Jan-Jaap Oerlemans (hoogleraar Inlichtingen en Recht aan de Universiteit Utrecht & senior onderzoeker bij de (Nederlandse) Toetsingscommissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten) en Laurent Richard (medeoprichter en directeur van Forbidden Stories – een journalistiek consortium dat samenwerkt met verslaggevers van o.a. The Washington Post, The Guardian en Le Monde).
The Rise of Pegasus Spyware is gecureerd door Rosa Wevers (Universiteit Utrecht) en Niv Fux (onafhankelijk curator).
Probeer je dit eens voor te stellen: met één muisklik krijgt een wildvreemde toegang tot alle persoonlijke gegevens op je telefoon – al je berichten, contacten, foto’s en locatiegegevens. En je hebt totaal niet in de gaten dat er iets is gebeurd. Voor steeds meer journalisten, activisten en mensenrechtenverdedigers is dit beangstigende scenario werkelijkheid geworden. Spywareprogramma’s zoals Pegasus (dat werd ontwikkeld door het Israëlische cyber-intelligence-bedrijf NSO) hebben een hele reeks tools voortgebracht om de meest intieme aspecten van ons leven te monitoren. Zodra je doelwit wordt van deze vorm van surveillance, verspreidt de spyware zich als een virus door je netwerk. In de film Terror Contagion van Laura Poitras beschrijft een van de slachtoffers hoe het voelt om op deze agressieve manier ongemerkt in de gaten te worden gehouden: ‘Het is alsof er iemand in je hoofd zit.’ Het infecteren van een telefoon met dit soort spyware is vaak illegaal en wordt als onrechtvaardig beschouwd, maar uit onderzoeksrapporten blijkt dat meer dan 45 wetshandhavingsinstanties en staten er gebruik van maken, waaronder de Verenigde Staten, Mexico en landen in Europa, inclusief Nederland.
Dit evenement probeert het complexe web van digitale surveillance te ontrafelen aan de hand van een film en een paneldiscussie met vier deskundigen op het gebied van kunst, politiek en wetenschappelijk onderzoek. We beginnen met een screening van de korte film Terror Contagion van de Oscar-winnende regisseur Laura Poitras en Forensic Architecture. Het panel van deskundigen zal daarna een bijdrage leveren aan een beter begrip van deze nieuwe en agressieve vorm van digitale surveillance. Samen met de sprekers zullen we een aantal belangrijke kwesties onderzoeken: Waarom wordt Pegasus zo veel gebruikt door overheden? Hoe voelt het om het doelwit van deze spyware te worden? Welke gevolgen hebben deze technologische ontwikkelingen voor onze toekomstige digitale agency? En met behulp van welke strategieën kunnen we deze vorm van digitaal geweld aan de kaak stellen en ons ertegen verzetten?